suba aluth avurudu

Suba aluth Avurudu of te wel Gelukkig Nieuwjaar. Nee ik heb geen last van de tropen kolder, hier in Sri Lanka vieren de Singalezen en Tamils op 13/14 april ook nieuwjaar.
Dit heeft niets te maken met de jaartelling, wij hebben hier net als in NL gewoon het jaar 2010 of het boeddhistisch jaar 2556 of zo iets.

Het is een religieus feest dat te maken heeft met het feit dat de zon aan een nieuwe baan om de aarde begint, het heeft te maken met de zonnekalender van eeuwen geleden. We vieren een nieuw begin. Dit gaat gepaard met heel veel voorgeschreven handelingen. Voor zover mij bekend wordt dit alleen in Sri Lanka gevierd.
Op het moment is iedereen druk bezig het huis schoon te maken, overal zie je vitrage en gordijnen buiten hangen, huizen worden opnieuw geschilderd enz., een beetje te vergelijken met de ouderwetse grote schoonmaak in NL. Leuk verhaal over het wassen van de vitrage is, dat we vorig jaar bij mijn schoonzus nieuwjaar gingen wensen en de vitrage nog buiten aan de lijn hing. De bediende/chauffeur had nog geen tijd gehad ze weer op te hangen en ik denk niet dat mijn schoonzus ooit van haar leven op een trap heeft gestaan. Daarna moet er heel veel zoetigheid gebakken worden. Ook worden er voor de hele familie nieuwe kleren gekocht.

Op 13 april op een auspicious (gunstig) tijdstip moet de huisvrouw het gasstel speciaal schoonmaken en mag er geen vuur meer gemaakt worden. Iedereen moet in het bad voor een bepaalde tijd. Sommige mensen nemen een bad met door de tempel bereidde kruidenolie. Vervolgens mag er een aantal uren niets gegeten worden, niet gelezen of geschreven enz. Kinderen mogen wel spelletjes doen. Gelukkig valt deze periode doorgaans ’s nachts. . Dan ook weer op een door de astrologen bepaald tijdstip (dit jaar 09.07 am) moet de vrouw des huizes eerst (kokos)melk koken, bij voorkeur op een houtvuur gekleed in het groen, in een nieuwe kleipot en het gezicht gewend naar het noorden. , de melk dient over te koken, want dat brengt geluk in het komende jaar. De kleur en de richting worden ieder jaar bepaald, dus dit jaar groen en het noorden. Zeer religieuze mensen kleden zich dan ook in het groen. .Op een modern gasfornuis is het natuurlijk niet mogelijk je gezicht te wenden naar het noorden, dus sommige mensen hebben speciaal voor dit doel een eenpits gasstel dat ze in de tuin zetten of ze maken een houtvuurtje in de tuin. Vervolgens maakt ze van de (kokos)melk kiri bath oftewel melkrijst. Melkrijst is gaargekookte rijst in water, die in de melk gedaan wordt en dan blijft koken tot het een hele dikke massa is geworden. Daarna leg je het op een bord en slaat het met een lepel tot een platte massa, die vervolgens in driehoeken wordt gesneden.
Dan wordt ook weer op een auspicious tijdstip de melkrijst gegeten. Voor het eten wordt er vaak gebeden, wisselen man en vrouw muntstukken uit en moeten de kinderen een stukje lezen en schrijven, want dat geeft een voorspoedig schooljaar.
Wij beperken ons tot het koken van de melk op het gas en als Aruna thuis is melkrijst.

(Dit melk koken doen de mensen bijv ook als ze een nieuw huis betrekken. Toen wij hier gingen wonen was door de astrologen het tijdstip bepaald – voor 10.30 am - wanneer wij het huis moesten betreden aan de hand van de geboortedata van Aruna en mij, , dan gaat eerst de vrouw des huizes naar binnen met iets in haar hand, in mijn geval een bos bloemen, en daarna wordt in het huis op een houtvuur gemaakt met bakstenen in een nieuwe pot van aardewerk melk gekookt en eveneens melkrijst gegeten. (ik vind melkrijst vreselijk vies, het is een soort cake van rijst, de tamil versie lijkt mij smakelijker zij doen er ook cashewnoten, pruimen en honing bij).) .

Daarna ga je bij de naaste buren een bord brengen met bananen en zoetigheid. Vervolgens trekt iedereen zijn nieuwe kleren aan en volgt er tempel en familie bezoek. De jongeren dienen respect te betonen aan de ouderen, betekent voeten met de hand aanraken en overhandigen van een cadeau vaak een geldbedrag gewikkeld in een betelblad. Ook je personeel dien je een cadeau en nieuwe kleren te geven, Aruna zend bijv een geldbedrag naar de mensen die voor ons huis in het zuiden zorgen en ik geef de krantenman iets extra’s..
In de dorpen is het een soort koninginnedag, er worden allerlei spelletjes gedaan zoals touwtrekken. Ook zie je langs de weg overal tenten staan, waar de arme mensen gratis eten kunnen krijgen, dit wordt gekookt door mensen uit de buurt. Kinderen bieden je op straat glaasjes speciale kruidendrank aan, hetgeen je beter niet kunt opdrinken, want ze gebruiken niet altijd schoon water.
Uiteraard wordt er tijdens deze dagen geen alcohol verkocht en ook geen vers vlees. Voor de alcohol hebben ze hier een oplossing, dat kopen ze de dag van te voren met kratten tegelijk, na nieuwjaar kun je doorgaans geen arrack meer kopen, omdat het uitverkocht is. De supermarkten blijven altijd open, maar alle kleine winkels gaan dicht. Er rijden nauwelijks bussen enz, kortom het hele land ligt een aantal dagen helemaal plat. Ook het moment waarop de mensen weer aan het werk gaan wordt auspicious bepaald.

In grote steden zoals Colombo wordt het met name door de jongeren niet meer zo uitgebreid gevierd, maar hier in het dorp gaat alles nog volgens de regels. Mijn buurvrouw is al dagen aan het schoonmaken en haar huis is al zo ongelooflijk schoon! Ook ik heb braaf mijn gordijnen gewassen. Mensen zijn hier over het algemeen erg schoon op hun lijf, maar de huizen zijn over het algemeen redelijk schoon. Mijn buurvrouw is een uitzondering, volgens mij heeft ze een poetsfobie. Alles in huis is wit, vloer/gordijnen/meubels. De tegels van binnen lopen door op het buitenterras en bij haar zie je op haar glanzende witte tegels werkelijk nooit een voetstapje of blaadje liggen, zelfs niet in de regentijd.

We hebben hier ongelooflijk veel vrije dagen deze periode. Te beginnen met Goede Vrijdag, ook dat is een officiële vrije dag omdat we een percentage katholieken hebben, daarna hadden we afgelopen donderdag parlementsverkiezingen en ook daarvoor krijgen de mensen vrij, omdat ze moeten stemmen in hun ‘hometown” (veel mensen werken in de steden of toeristenplaatsen maar wonen officieel ergens anders), vrijdag na de verkiezingen was door de president ook een vrije dag gemaakt. Nu blijft nog over maandag, maar dan zullen er niet veel mensen op het werk verschijnen. Met name de mensen die hun salaris per dag contact uitbetaald krijgen, komen dan gewoon niet opdagen.
Nadeel hiervan is dat er ook geen aanvoer naar de supermarkten is, dus dingen zoals brood en groenten zijn heel moeilijk te kopen de komende week.

In ieder geval “Suba aluth Avurudu”!

En dan nog een foto van onze ex-huisgenoot. Toen we hier kwamen wonen zat er een kleine leguaan rond het huis en die is eigenlijk nooit meer weggegaan. Inmiddels was het een grote leguaan geworden. Hij leefde in de tuin, op het dak en na de bouw van het buurhuis tussen de twee huizen. Hij/zij was totaal niet bang voor ons, we konden gewoon naar hem toelopen, alleen stak ze dan wel eens haar tong uit. Maar zodra ik met mijn camera dichtbij kwam schoot ze weg. Soms was ze wel eens een paar dagen weg, maar als ik dan buiten zat hoorde ik een grote plof en klom ze weer over de muur de tuin in. Een paar weken geleden liep ze in de tuin en kon ze niet meer tegen de muur op klimmen, ik moest de poort voor haar openen om haar eruit te laten. We denken dat ze ziek was. Maar inmiddels hebben we nu wel weer een kleintje in de tuin,misschien een kind van haar.

En tot slot eindelijk krijgt onze papaya boom papaya’s. We hebben hem zelf opgekweekt van pitjes, maar wisten niet dat je 2 bomen neer moest zetten ivm de bevruchting. Gelukkig hebben onze buren ook een boom en hebben de vogeltjes hun werk gedaan. Nu is het nog wachten op de ananas.